فرارو-حسین موسویان دیپلمات و بیان کننده ارشد سابق ایران و کارشناس امنیت سیاست و سیاست هسته ای فعلی در دانشگاه پرینستون است.
به گزارش فرارو به نقل از میدل ایست آی، در تاریخ ۱۲ سپتامبر «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده گفته است که ایالات متحده و ایران به زودی به توافق هسته ای تازه دست یابند. مذاکرات ایران و قدرتهای جهانی برای احیای توافق هستهای ایران موسوم به برجام با بن بست مواجه شده است.
گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) در تاریخ ۶ سپتامبر نشان میدهد که «هیچ پیشرفتی» در حل پرسشهای مربوط به آثار پیشین هستهای در سه سایت اعلام نشده ایران به دست نیامده است.
در بیانیه قدرتهای اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا آمده است: «موضع ایران (در تحقیقات تحقیقات) با آخرین الزامات قانونی آن کشور در تضاد است و چشمانداز احیای برجام را به خطر میاندازد».
«بهروز کمالوندی» گزارش سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ گفته است که ایران در خصوص سه سایت ادعایی همکاری کامل داشته و پاسخ به پرسشهای آژانس را ارسال کرده است. او افزوده است:”آژانس نباید بر اساس اسناد ساختگی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل با خصوصیات سیاسی خاص درباره برنامه هسته ای ایران قضاوت کند”.
منزوی کردن ایران
نقشه راه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی درست پس از توافق هسته ای امضا و ارزیابی بین مسائل مربوط به احتمالی نظامی (PMD) را در دسامبر ۲۰۱۵ میلادی و پیش از برجام در ژانویه ۲۰۱۶ میلادی نهایی کرد.
آژانسهای هیچ علامت معتبری از فعالیتهای مرتبط با توسعه یک انفجاری هستهای پس از سال ۲۰۰۹ میلادی در ایران نیافته است. این نتیجه آژانس بین المللی انرژی اتمی بود.
در مه ۲۰۱۸ میلادی، ترامپ رئیس جمهور آمریکا در آن کشور را از برجام خارج ساخت و شدیدترین تحریمهای جهان را اعمال کرد و سیاست «فشار مالی» را علیه ایران دنبال کرد. یک سال پس از آن، ایران در پاسخ به این اقدام اورانیوم و سطح غنی سازی خود را افزایش داد.
علیرغم آن را مورد بررسی قرار داد که در سال ۲۰۱۹ آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران درخواست کرد که به پرسشها درباره فعالیتها و مواد اعلام نشده احتمالی پاسخ دهد. پرسشی که مطرح میشود این است که آیا مسائل پادمان مانع اصلی بر سر راه احیای برجام است؟
خرابکاری اسرائیل
از زمان آغاز برنامه خود، اسرائیل تمام تلاش را برای جلوگیری از حل مسئله هستهای ایران از طریق دیپلماسی انجام داده است.
در سال ۲۰۱۵ میلادی در یک رویداد بی سابقه، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر وقت اسرائیل در سخنرانی خود در کنگره درباره توافق هستهای در حال حاضر رئیس جمهور در حال خدمت آمریکا توهین کرد. «نانسی پلوسی» رهبر اقلیت مجلس نمایندگان در سخنرانی نخست وزیر وقت اسرائیل را «توهین به ایالات متحده آمریکا» دانست و آن را غیرقابل پذیرش دانست.
نتانیاهو تصمیم تصمیم برای خروج آمریکا از توافق هستهای ایران را بر گرفت. نتانیاهو گفته بود: «ما رئیسجمهور آمریکا را متقاعد کرد که از توافق خارج شود و من نمیتوانم در برابر تمام جهان بایستم و در برابر این توافقنامه تنظیم کنم و تسلیم نشدم».
حتی در دوران دولت فعلی آمریکا، اسرائیل هیچ فرصتی را برای برهم زدن سیاست باید به منظور احیای برجام از دست نداده باشد. در طول دهه گذشته، اسرائیل چندین عملیات مخفی را علیه برنامه هستهای ایران انجام داد.
از خرابکاری، بمب گذاری و بازی سایبری مانند استاکس نت و دوقو گرفته تا جاسوسی و ترور تحقیقات هستهای ایران اسرائیل تمام این چیزها را انجام داده است.
کارزار ایجاد ترس اسرائیل علیه برنامههای ایران چهار دهه ادامه دارد. در طول چهار دهه گذشته، هر از چند بار ادعا کرده که ایران تنها چند سال با بمب اتمی فاصله دارد. برای مثال، نتانیاهو در سال ۹۵ ادعا کرد: «ایران سه تا پنج سال تا ۱۹ تا سلاح هستهای فاصله دارد».
“یوزی بایداتز” رئیس ستاد تحقیقات ارتش اسراییل در سال 2009 میلادی گفته بود که اطلاعات ایران تا پایان سال 2010 میلادی یک سلاح اتمی خواهد داشت. در سال ۲۰۱۳ میلادی، مقامات اطلاعاتی اسرائیل ادعا کردند که ایران میتواند تا سال ۲۰۱۵ یا ۲۰۱۶ میلادی به بمباران دست پیدا کند.
علاوه بر این، ایران کوچکا نسبت به روابط نزدیک “رافائل گروسی” مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با اسرائیل مشکوک است. ایران در بیانیهای در مارس ۲۰۲۰ میلادی تکرار کرد که «نسخههایی از اسنادی که آژانس باز به عنوان درخواستهایش به ایران ارائه کرده است نه معتبر است و نه مرتبط با منبع میباشد، بلکه ادعا میشود رژیم اسرائیل از طریق یک عملیات مخفی به دست آورده است». .
در تاریخ ۳ ژوئن، گروسی برای دیدار با نخست وزیر به منظور گفتگو در مورد برنامه هستهای ایران از اسرائیل بازدید کرد. در تاریخ 9 2022 آژانس آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را تصویب کرد که در آن ایران باید اطلاعات موثقی را در پاسخ به پرسش آژانس ارائه کند. وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد: «سفر گروسی به اسرائیل از الزام بی طرفی و حرفهای بودن آژانس بینالمللی انرژی اتمی است».
“بازرسی شده” ترین کشور
یک منبع آگاه ایرانی که نخواسته نام اش فاش شود به من گفت که ایران مشکلی با پاسخگویی به همه پرسشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی ندارد. ما آماده ایم نقشه راه مشابهی در سال 2015 را با امضای قرارداد با آژانس فنی را ظرف دو ماه درست پس از امضای توافق نامه نهایی انجام دهیم.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد مکانهای احتمالی وجود هر میلی گرم اورانیوم غنی شده ایران میتواند به حقیقت دست یابد و آن را تایید کند.” برای ماندگاری این ویروسها ممکن است به چنین خرابکاریهای پنهانی ادامه دهند.
با این وجود، ما نباید اجازه دهیم اسرائیلیها آژانس و ایران را به چنین دامی بکشانند و پرونده هستهای را به طور نامحدود در دستور کار آژانس بینالمللی انرژی اتمی نگه دارند».
در سال 2011 میلادی، در زمان ریاست جمهوری «محمود احمدی نژاد» در یک کنفرانس بینالمللی یک رئیس سابق سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) به سفیر ایران گفت: «شما در حال حاضر با شش قدرت جهانی در برنامه هستهای تان با این برنامه است. وجود، در نهایت ما این کار (تصمیم گرفتن در برنامه هستهای ایران) را انجام داد».
اسرائیل را تحت فشار قرار داد تا از برجام و در نتیجه، ذخایر اورانیوم غنی شده ایران تا 65 درصد.
کارزار اسرائیل برای خنثی کردن احیای توافق هستهای ۲۰۱۵، موفقیت ایران موفقیت آمیز بوده است. «یائیر لاپید» نخست وزیر اسرائیل گفت: «اسرائیل یک کارزار دیپلماتیک موفق برای توقف توافق هستهای و جلوگیری از تحریمها علیه ایران را اجرا میکند».
با این وجود، نتیجه تلاشها برای خرابکاری در احیای برجام قابل پیش بینی است: فشار و تحریمهای بیشتر بر ایران و در نتیجه انباشت بیشتر اورانیوم بسیار غنی شده (به طور بالقوه ۹۰ درصد) و کاهش زمان لازم برای دستیابی ایران به قابلیت ساخت سلاح اتمی.
در صورت ارجاع پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اجرای مجدد قطعنامههای پیشین، ایران احتمالاً اجرای معاهده منع اشاعه هستهای (NPT) را به حالت تعلیق در خواهد آورد و در صورت تکرار حمله نظامی، ایران احتمالاً به سمت اول بمب تولید میکند. حرکت خواهد کرد.
قدرتهای جهانی در سایت فعلی خود نظر دهندگان. اسرائیل تنها کشوری در کشوری است که دارای بمبهای میباشد و یکی از چهار کشور جهان است که اجازه بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی را از تاسیسات هستهای اش نمیدهد و یکی از امضاکنندگان معاهده آن پی تی نیست.
ایران در زمره آن چهار کشور عضو آن پی تی است و سلاح هستهای ندارد و بیشترین تعداد بازرسیهای تاسیسات آن در سراسر جهان توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ثبت کرده است.
قدرتهای جهانی به جای کشتن برجام و سوق دادن ایران به سمت ساخت بمب هستهای باید بر احیای برجام تمرکز کنند و اسرائیل را به پیروی از این توافق به منظور تقسیمبندی به منطقه عاری از سلاح هستهای در همان جایی که مجمع عمومی سازمان ملل در سال است. سال 1974 تصویب کرد تحت فشار قرار دهنده.